OKR’ye Doğru; VUCA ve “Yeni Normal” Kavramlarının Gelişimi

Neden ve Nasıl OKR? / Yazı-3

Önceki yazılarımızda OKR’in ortaya çıkmasının kökeninde VUCA ve YENİ NORMAL kavramlarının bulunduğundan söz ederek VUCA kavramına değinmiş ve VUCA’nin günümüzün Kaotik İş Dünyası’nın ‘’Yeni Normali’’ni ifade etmek için kullanılan İngilizce dört kelimenin ilk harflerinden oluşturulmuş bir kısaltma olduğundan söz etmiş ve bunları açıklamıştık.

    Volatility (Değişkenlik) 
    Uncertainty (Belirsizlik) 
    Complexity (Karmaşıklık) 
    Ambiguity (Muğlaklık)

Bu yazımızda ise VUCA kavramının ne zaman, nerede nasıl ve kimler tarafından ortaya atıldığını ve nasıl evrildiğini kısaca anlatmaya çalışacağız.
VUCA deyimi, ilk olarak 1987 yılında Warren Bennis ve Burt Nanus tarafından Liderlik Teorileri üzerine yaptıkları çalışmalarda kullanılmış.  (Leaders: Strategies for Taking Charge)

Bu kavramı yatırım danışmanlığı şirketi Redington’un CEO’su Robert J. Gardner, 2000’li yıllara doğru liderlik teorilerini tanımlanırken yeniden ele almış.

Daha sonra Soğuk Savaş’ın bitmesi ve asimetrik tehditlerin ortaya çıkması neticesinde yeni güvenlik ortamını tanımlamak için ABD ordusu ve Amerikan Askeri Akademisi tarafından sistematik bir şekilde ele alınmış ve uygulanmış.

VUCA kavramı, 2000’li yıllardan itibaren iyice derinleşen siyasal belirsizlikler, ekonomik dalgalanmalar, dijital dönüşümün yarattığı değişiklikler, artan çalışan talepleri, yükselen müşteri beklentileri, sosyal ve çevresel faktörler gibi bir çok etken neticesinde iş dünyasında da sıkça konuşulur olmuş.

Zamanla, önce sadece krizleri ifade etmek için kullanılan bu kavramın, esasında dünyanın genel durumunu tanımladığı anlaşılmış.  İş Dünyasının önde gelen liderleri, bu kaotik, çalkantılı ve hızla değişen iş dünyasını, dünyanın yeni düzenini anlatan «Yeni Normal» kavramıyla ifade etmeye başlamışlar; “Krizden çıkmaya çalışma, kriz ile birlikte yaşamayı öğren. Çünkü artık yeni normalin bu!”

Artık günümüzde VUCA, yeni dünya düzeninin «Karakteristiği» olarak niteleniyor. Kurum ve İşletmelerin VUCA’nın geçici değil süreklilik içeren bir durum olduğu gerçeğini anlamaları neticesinde şu soru sorulmaya başlanmış;

«Böyle bir dünya düzeninde nasıl var olup yaşayabiliriz?»

Bu soruya en etkili cevap ise 2007 yılından başlayarak yazdığı kitaplarla, VUCA PRİME kavramını ortaya koyan ABD’nin önde gelen Think Thank kuruluşu «Institute For The Future (IFTF)» Başkanlarından Bob Johansen tarafından gelmiştir.

VUCA dünyasının panzehiri VUCA PRIME;
VUCA PRİME, VUCA’nın her bir bileşeniyle başa çıkmamızı sağlayacak karşı-bileşenleri ifade eder; VUCA gibi İngilizce dört kelimenin ilk harflerinin bir araya gelmesi ile yaratılmış bir kısaltmadır.

Volatility (Değişkenlik) ile başa çıkmak için 
    Vision (Vizyon)
Uncertainty (Belirsizlik) ile başa çıkmak için 
    Understanding (Anlama)
Complexity (Karmaşıklık) ile başa çıkmak için 
    Clarity (Berraklık)
Ambiguity (Muğlaklık) ile başa çıkmak için 
    Agility (Çeviklik)

Burada bir virgül koyup bu kavramlar üzerindeki açıklamaları bundan sonraki yazımıza bırakalım.

Deniz Mehmet Gürsoy 
VUCA Eğitim ve Danışmanlık Merkezi Kurucusu